سيري بر طوايف حاضر در دهستان رمشك

وجه تسميه رمشك

رمشك دهستاني است در 051كيلومتري جنوب شرق شهرستان قلعه گنج كه حدود 011روستا و قريه را در زير مجموعه خود دارد وبا جمعيتي حدود 01111هزار نفر، بر اساس اخرين كاوشهاي باستان شناسي كه طي سالهاي 87-0788در روستاهاي چاهان و اشكوتو و بندجلال دهستان رمشك صورت گرفت حاصل كار شش ماهه اين گروه باستان شناسي با سرپرستي حميده چوبك استاديار پژوهشكده باستان شناسي سازمان ميراث فرهنگي كشور گوياي اين مطلب است كه قدمت اين دهستان 0511سال پيش از ميلاد مسيح يعني چيزي حدود 5111-0511سال مي رسد و كارشناسان بر اين باورند رمشك شهري بوده تجاري ،گذرگاه كاروانيان هند و يونان و فلات مركزي ودر گذشته از رونق بسزايي برخوردار بوده و قرار گرفتن در چهار راه كاروانيان كه از هند و پاكستان از دريا و خشكي در رمشك يا رام اشك آن زمان اتراق مي كردند مي تواند اين اطمينان را به هر ذهن موشكاف و كنجكاوي بدهد كه روزگاري اينجا رام اشك خوانده مي شده ودر تاريخ و دوره اشكانيان قرب و عزتي داشته و روزگاري از خوب و بد بر برج و باورهاي وي گذشته و دراي كاروانيان بسياري در گوش ديوارهايش به خواب رفته اند .ظرف عجيب اور كه در اين روستا به دست آمد و به جام گفتگوي تمدنها شهرت يافته است به عنوان سمبل ديالوگ ملت ها توسط گروه باستان شناسي به دولت آن زمان معرفي شد .زيبايي اين جام كه تقريبا 01الي 81سانتي متر طول دارد با دو دسته خوش ساخت كه بر روي يك دسته شيريي به سمت بز كوهي كه بر روي دسته بعدي در حال فرار است حمله ور شده در نوع خود شاهكاريست بي بديل .علت نام گذاري اين جام به عنوان جام گفتگويي تمدنها وجود سمبل هاي مشترك ملت هايي است كه هنرمندانه در هم تلفيق شده اند واين اشتراك ها روح ملت هاي قديم را در يك دوره خاص به نمايش مي گذارد توانسته دنيايي از حيرت و شگفتي را در ذهن مردم بيدار كند. عبدالحسين ميرزا فرمانفرما والي كرمان در سال 0700هجري قمري براي سركشي و نظم ترتيب حدود گرمسيرات بم و نرماشير و بلوچستان به اين منطقه مسافرت كرد در مسافرت نامه خود، مشاهداتش را از رمشك اين گونه شرح مي دهد .مزرعه اي است آباد ودر ميان جلگه وسيعي واقع و علوفه آن زياده از حد و حصر بوده است و آب و هواي ان را باصفا ناميده و محصولات آن را از غله و برنج و تنباكوي سبز و ذرت و باقلا معادل صد و بيست خروار وبالااختصاص تنباكوي ان را زياده دانسته كه به اندازه ده خروار عمل كرد آن را تخمين زده و نخيلات آن را بيست هزار بيشتر و اهالي ان جا را دويست خانوار دانسته .اين تعداد خانوار و جمعيت و محصولات كشاورزي قابل مقايسه با ابادي هاي ان زمان نبوده و روح زندگي در رمشك با سرعت تمام در حال تپيدن بوده .

حدود دهستان رمشك

 دهستان رمشك در جنوبي ترين نقطه استان كرمان قرار دارد. از اين رو ميتوان گفت كه در شمال دهستان رمشك نزديك ترين شهرستان فهرج و نرماشير، جنوب و غرب شهرستان جاسك و بندر عباس از توابع هرمزگان، شمال غربي آن شهرستان هاي قلعه گنج و كهنوج ، جنوب شرق دهستان رمشك را شهرستان فنوج، شرق دهستان رمشك را شهرستان ايرانشهر)پهره( شمال شرقي آن شهرستان بزمان فرا گرفته است موقعيت دهستان رمشك

موقعيت اين دهستان كه از جمله مناطق گردشگري شهرستان قلعه گنج و استان كرمان مي باشد در حدود 77/00درجه شمالي و در حدود 57/71 درجه شرقي ايران قرار دارد

آب و هوا

دهستان رمشك در كنار يك رودخانه فصلي واقع شده است، و اطراف آنرا تپه ها و كوه هاي كم ارتفاع فرا گرفته است. در اطراف باغات و زمين هاي زراعي زيادي قرار دارد و داراي آب و هواي گرم و نيمه مرطوب است، اين دهستان در تقسيمات فصلي داراي سه فصل تابستان با درجه حرارت تقريبا 51 درجه و زمستان با درجه حرارت تقريبا 5 الي 7درجه ، و همچنين بهارمي باشد.

در اين دهستان جريان هاي عمده بادي وجود دارد:بادهاي شرقي، اين بادها به زبان محلي )هوشا( خوانده ميشود .بادهاي شرقي در تمام فصول از سوي شرق دهستان مي وزند، بادي است غالبا سرد كه موجب ريزش باران مي شود. بادهاي غربي، اين نوع باد به زبان محلي )هزان( مي نامند.اين نوع باد برخلاف بادهاي شرقي از غرب دهستان مي وزند كه در فصل بهار موجب شكوفه دادن درختاني چون انار، سيب درختي )سيب ترش( ميشود .

وضعيت جغرافيايي

 اي منطقه به لحاظ جغرافيايي داراي خصوصيات منحصر به فردي است: جنوب،غرب و شرق آنرا رشته كوههاي سربه فلك كشيده وشمال آنرا تپه هاي شني طويل فرا گرفته است رشته كوههاي بهارگ در سمت شرق ف رشته كوهاي هيرمردان در سمت غرب رشته كوهاي گريچربان و خروس آونگ )كروسا گون ( كه همچون ديواري قسمت جنوبي منطقه را به چنگ خود درآورده است .

در اين منطقه گياهان خودرويي هم وجود دارد مانند استبرق)اِسكنِبِل( داز كوهي)ميوه تينل(، كنار ،تَرات كه مصرف شويندگي در بين مردم به عنوان صابون استفاده ميكردند وجود دارد.

حيات جانوري

در اين منطقه حيواناتي نظير؛ خرس آسيايي ،در كوههاي گريچربان در چند سال اخير ديده شده ،روباه جوجه تيغي، گرگ نيز به ندرت ديده ميشود سوسمار كه بعضا در كوهها مشاهده ميشود ،وجود دارد

نگاهي بر چگونگي حضور طوايف دهستان رمشك

دهستان رمشك در 051 كيلومتري جنوب شرق شهرستان قلعه گنج در استان كرمان مي باشد كه شامل 011 قريه و روستا كه با جمعيتي بالغ بر 01111هزار نفر كه شامل اقوام مختلفي است كه آداب و رسوم و فرهنگ مردم قبايل رمشك آميخته شده از فرهنگ بلوچ و رودباري كه از جهاتي بسيار كه قبايل اين دو حوزه با هم وابستگي سببي و نسبي دارند . از طوايف حاضر در اين دهستان مي توان به طوايف اربابي،رمشكي)بلوچ كاره(،سرحدي،كامراني و شهدوست)سالار( ،تركماني ،داوودي)استاد(،دهبالايي، ناگي و چاكري و غلامي مي توان نام برد.

 از قديمترين واصيل ترين طوايف مركز رمشك كه قبل از همه طوايف زندگي در اين مكان را آغاز كرده اند مي توان به طايفه اربابي اشاره كرد كه مردمي كشاورز بوده اند و با توجه به حاصلخيزي زمينهاي كشاورزي اين منطقه و وجود رودخانه هاي دايمي وفصلي در رمشك به كشاورزي مشغول بوده اند كه يك قبيله كوچك و متمركز در مركز دهستان رمشك بوده اند از معروف ترين شخص در طايفه اربابي ميتوان به جمعه و علي فرزندان فقير داد، حسين غلامي فرزند احمد و نيكبخت فرزند رمضان و...اشاره كرد

از طوايف ديگ كه در اين سهر اصالت دارند طايفه رمشكي)بلوچ كاره( مي باشد كه بنابر روايتي از روستاها و شهرهاي بلوچستان به شهر رمشك در زمان هاي خيلي دور سكونت كرده اند كه از بدو ورود به كار كشاورزي و خريد زمين كشاورزي مي پردازند و در كنار قبيله اربابي در مركز شهر و در روستاي گارو متمركز ودر سالهاي بعد ازآن ارتباط سببي پيدا كرده اند از افراد مشهور اين طايفه ميتوان به اسحاق شيخي صالح فرزند مهدي كه مهدي فرزند سهراب خود يكي از بزرگان و ريش سفيدان اين طايفه مي باشد و همچنين به جعفر سالار پور فرزند غلامحسين و شهباز مي توان اشاره كرد.

طوايف ناگي و دهبالايي قبل از متمركز شدن در شهر رمشك در روستاهايي به نام ناگ و دهبالا سكون داشتند. كه بنابر روايتي از روستا هابلوچستان و هرمزگان به نام هاي توتان و محمدان به روستاهاي اطراف رمشك كوچ كرده اند.و در ساليان دراز با مردم رمشك ارتباط پيدا كرده اند و ازدواج هاي طايفه اي به علت نزديكي و بهتر زيستن در اين روستا شكل گرفته است كه به شغل دامداري و كشاورزي پرداخته اند

طايفه ديگر، طايفه تركماني)رييس( مشهور است كه در روايت ساليان درازو خيلي دور در رمشك سكونت داشته اند چون از لحاظ ثروت و ارتباط اجتماعي مردمي شجاع و فهيم بوده اند و توانسته اند با مردم اين ديار ارتباط برقرار كنند و اكثريت يا تعداد زيادي از زمينهاي كشاورزي رمشك را خريداري كرده و به كشاورزي مشغول شده اند و در حال حاضر بزرگترين تجارت محصول تنباكو را در رمشك به انحصار خود دارند. داود تركماني و تركمان و شه مراد و حبيب فرزند مراد شاه از بزرگان اين طايفه مي باشند

طوايف چاكري و غلامي در روايات كه ريش سفيدان ذكر مي كنند به عنوان كارگر به رمشك اورده شده اند كه در باغات و زمينهاي كشاورزي مشغول به كار شوند و يا در خانه هاي مردم شهر رمشك به عنوان خدمت كار، كار كنند. بعد از انقلاب جمهوري اسلامي اين طوايف هم زمينهاي كشاورزي زيادي را خريداري كرده اندو مشغول به كشاورزي و دامداري شده اند .

طوايف يا قبيله سالار)شهدوست و كامراني( يكي از بزرگترين طوايفي است كه به عنوان حاكم شهر رمشك حكمراني كرده اند و اكثريت طوايف رمشك را به عنوان برده يا كارگر استخدام كرده اند اين طوايف از روستاهاي مارز و بشاگرد وارد شده اند كه از معروف ترين حاكمان آن به عبدالحسين و نادر فرزند ايشان نام برد نادر يكي از ظالم ترين حكمرانان اين منطقه ميباشد كه مردم را بنا به روايتي از بزرگان وادار به گذاشتن آب در دهان خود كرده و بروند بالاي نخل خرما برايش خرما برداشت كنند و آن جرعه آب را تا پايين آمدن از درخت نخل بايد در دهان خود داشته باشند در غير اين صورت مورد ضرب وشتم افراد وي مي شدند. از ديگر حكمرانان ابراهيم شه قلي ،اسفنديار و علي فرزندان عبدالحسين مي توان نام برد.يكي از افراد معروف در بين طايفه كامراني دوستين مي باشد كه شعرهاي در مورد رمشك و شرح احوالات خود گفته است .

mohamadgarui@gmail.com

مصاحبه شوندگان : بختيار جواهر رنگ و احسان كنعاني